Κείμενο: Τασούλα Επτακοίλη
Φωτογραφία: Βαγγέλης Ζαβός
Σε αυτό τον όμορφο χώρο, που η ιστορία του αρχίζει το 1836, «αποτυπώνεται» με τον καλύτερο τρόπο η σοφία των παλιών Σαντορινιών οινοποιών. Ο Γιάννης Ρούσσος και τα παιδιά του είναι εκεί για να μας τη θυμίζουν.
Οταν ξεκίνησε να φτιάχνει κρασί, το 1970, δεν υπήρχε καν οινολόγος στο νησί. Ηθελε να εμφιαλώσει Ασύρτικο. Απευθύνθηκε, λοιπόν, στη μεγάλη κυρία της ελληνικής οινολογίας, τη Σταυρούλα Κουράκου-Δραγώνα, για μια συμβουλή. «Για να δούμε... Θα καταφέρεις να βάλεις σε μπουκάλι το λιοντάρι;» τον ρώτησε εκείνη. Αλλά ο Γιάννης Ρούσσος το κατάφερε! Είμαστε στην οικογενειακή κάναβα, από τις παλαιότερες στη Σαντορίνη, που ιδρύθηκε το 1836. Εκτοτε, η εμπειρία και ο σεβασμός στην τέχνη της παραδοσιακής οινοποίησης μεταφέρονται από γενιά σε γενιά.
Απολαμβάνουμε την αφήγησή του, που μας γυρίζει σε άλλες εποχές, πιο αυθεντικές, πιο ρομαντικές, αλλά και πιο δύσκολες. Μας μιλάει για τη γιορτή του τρύγου, όταν άντρες και γυναίκες έβγαιναν με τα φερεντίνια τους στον κάμπο. Για τις ταράτσες που ασπρίζονταν και περίμεναν τα σταφύλια που θα λιάζονταν στην «αγκαλιά τους» τους. Για τα πατητήρια και τις άφουρες που υποδέχονταν καθαρά τα ωριμασμένα σταφύλια και τον μυρωδάτο μούστο. Για το τοματάδικο της οικογένειας, που έβγαζε οκτώ τόνους πελτέ το χρόνο! Μας εξηγεί τη σημασία που είχε ο ανεμολόος, το μικρό παράθυρο της κάναβας -τόσο πολύτιμο για να αερίζεται ο χώρος-, και τη σοφία των περασμένων γενεών: ακόμη και το σαντορινιό αλέτρι ήταν ειδικά σχεδιασμένο ώστε να μην καταστρέφει τις κουλούρες στη διάρκεια του οργώματος. Θυμάται τους Γάλλους και Ιταλούς εμπόρους που έρχονταν να αγοράσουν τη Μαυρούκα - έτσι έλεγαν οι παλιοί Σαντορινοί τη Μανδηλαριά, λόγω του σκούρου ερυθρού χρώματός της.
«Εχουμε μεγάλη γνώση όσον αφορά τις αγροτικές καλλιέργειες, και αυτή πρέπει οπωσδήποτε να μεταφερθεί στους νέους, για να καταλάβουν ότι και η ενασχόληση με τη γη έχει ενδιαφέρον. Δεν υπάρχουν μόνο τα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια», λέει ο Γιάννης Ρούσσος. Από κοντά, η κόρη του Αγάπη, μοιράζεται την ίδια φιλοσοφία. Εκανε την πρώτη της εμφιάλωση όταν ήταν δώδεκα ετών! Μπορεί να μην έχει σχετικές με το κρασί σπουδές, όπως ο αδελφός της Σπύρος (που ασχολείται πιο ουσιαστικά με την παραγωγή), αλλά γνωρίζει σε βάθος το αντικείμενο και έχει αναλάβει ένα μεγάλο κομμάτι της ευθύνης του οινοποιείου.
Μαζί με τον πατέρα της και τον αδελφό της Σπύρο, επιλέγουν την καλύτερη πρώτη ύλη, από τις παραδοσιακές γηγενείς ποικιλίες (Ασύρτικο, Αθήρι, Αηδάνι, Μανδηλαριά, Μαυράθηρο) και φτιάχνουν κρασιά αξιόλογα σε γεύσεις και αρώματα. «Πιστεύω στο ποιοτικό κρασί και ότι όλοι πρέπει να έχουμε πρόσβαση σε αυτό», λέει η Αγάπη. «Θεωρώ απαράδεκτες τις τιμές που είναι... τραβηγμένες από τα μαλλιά». Ποιο είναι το μεγαλύτερο δίδαγμα που έχει πάρει μέσα στην κάναβα; «Το αμπέλι μού έχει μάθει την υπομονή. Το κρασί τη συνεχή εξέλιξη των πραγμάτων και την απόλαυση της σωστής στιγμής!»
Σε αριθμούς
Ο αμπελώνας της Κάναβας Ρούσσου είναι 20 ιδιόκτητα στρέμματα.
Η παραγωγή ανέρχεται σε περίπου 7.000 φιάλες ανά ετικέτα, αλλά όχι ετησίως. «Αν για ένα κρασί δεν έχει έρθει η σωστή ώρα», εξηγεί η Αγάπη Ρούσσου, «δεν θα το εμφιαλώσουμε εσπευσμένα μόνο και μόνο για να μην αφήσουμε κενό στην αγορά.
info
Μέσα Γωνία - Επισκοπή, Σαντορίνη, τηλ. 22860-31.349, www.canavaroussos.gr
Το οινοποιείο είναι ανοιχτό καθημερινά 11.00 - 19.00. Η ξενάγηση γίνεται δωρεάν. Υπάρχει δυνατότητα γευστικής δοκιμής των κρασιών, κατόπιν συνεννοήσεως.
Διαβάστε περισσότερα στο www.oinoxoos.net