«Με λεπτή και λεία φλούδα, τα φασόλια ελέφαντες έχουν σύντομο χρόνο βρασμού. Καλλιεργούνται σε μικρές φάρμες στο νομό Καστοριάς με παραδοσιακές γεωργικές μεθόδους, σε υψόμετρο 650-700 μέτρων». Αυτό αναγράφεται σε μία από τις συσκευασίες των οσπρίων Αροσις και συμπυκνώνει τη φιλοσοφία της ελληνικής εταιρείας: εμπειρία και παράδοση, τοπική οικονομία και ποιοτικό προϊόν. Ενα μικρό παντοπωλείο που άρχισε να λειτουργεί το 1956 ήταν η αφορμή. Ο Θωμάς Στογιαννίδης, πρόγονος των σημερινών ιδιοκτητών της Αροσις, ήταν από τους πρώτους που κατέβασαν, σε χύμα ακόμα μορφή, τα όσπρια της Δυτικής Μακεδονίας στην κεντρική λαχαναγορά της Αθήνας. Εμπορος ο ίδιος, διέβλεψε τις προοπτικές του προϊόντος.
Οι καινοτομίες δεν άργησαν. Το 1968 είναι οι πρώτοι που συσκευάζουν και διαθέτουν στην αγορά ελληνικά όσπρια - σε συνεργασία με αγρότες της Καστοριάς. Η εταιρεία αναλαμβάνει την επεξεργασία, τη συσκευασία και τη διανομή τους. Ξεκινούν συνεργασίες με αγρότες από άλλες περιοχές - φασόλια πλακέ από τις Πρέσπες, φακές από τα Φάρσαλα, ρεβίθια από τα Γρεβενά και ρύζι από τις Σέρρες. Η μικρή οικογενειακή επιχείρηση προσθέτει συνεχώς προϊόντα αλλά και τεχνικές ελέγχου ποιότητας. Σήμερα η Αροσις συνεργάζεται με περισσότερους από 120 μικρούς και μεγάλους παραγωγούς από 8 νομούς. 15 στρέμματα στους πρόποδες του Βιτσίου, 30 στρέμματα κοντά στη Μικρή Πρέσπα, 60 στρέμματα στη σκιά του βουνού της Καστοριάς. Ετσι παράγονται τα προϊόντα και ας απαιτεί πολύ κόπο η διαδικασία. «Κάθε χωράφι δίνει διαφορετική γεύση. Το ελέγχουμε πριν από την καλλιέργεια, το βαθμολογούμε, το αξιολογούμε και καταγράφουμε τα χαρακτηριστικά του. Μετά, γίνεται χημική και γευστική μέτρηση των προϊόντων του, ώρα βρασμού, πώς είναι στο δόντι και στη χώνεψη. Μετά από τόσα χρόνια εμπειρίας, γνωρίζουμε κάθε σπιθαμή γης του κάθε παραγωγού», εξηγεί ο Τρύφων Φωτιάδης, γενικός διευθυντής της Αροσις. Μετά το χωράφι, τα όσπρια μεταφέρονται στις εγκαταστάσεις της εταιρείας έξω από την Καστοριά. Εκεί, ακολουθεί φυσιολογική ξήρανση και οικολογική απεντόμωση. Στη μικρή μονάδα εργάζονται περίπου 10 άτομα. Δύο εργαζόμενες διαλέγουν με το χέρι φασόλια πάνω από μια λωρίδα κίνησης.
«Χρησιμοποιούμε μικρή ταχύτητα στα μηχανήματα για να μην πληγώνονται οι σπόροι, κάνουμε διαλογή και με το χέρι. Εχουμε περιορίσει τους αυτοματισμούς και χρησιμοποιούμε περισσότερο ανθρώπινο στοιχείο στην επεξεργασία», μας λέει η κ. Ελένη Φωτιάδου, μητέρα του γενικού διευθυντή και «φρουρός ποιότητας» στη μονάδα επεξεργασίας. «Το εύκολο», λένε, «είναι να αγοράσεις τρεις μηχανές, να τις βάλεις στη σειρά και να σου βγάλουν το προϊόν. Αυτό, όμως, που ξεχωρίζει ένα καλό προϊόν από ένα εξαιρετικό προϊόν είναι ο ανθρώπινος παράγοντας». Εξωστρέφεια και βιολογικά προϊόντα Ολα αυτά δεν αυξάνουν το κόστος; ρωτάω. «Τα προϊόντα μας είναι λίγο πιο ακριβά στο ράφι από ό,τι τα εισαγόμενα ή τα μαζικής παραγωγής. Είναι όμως ελληνικά, με ιδιαίτερη γεύση και εξαιρετική ποιότητα. Εχουμε φανατικούς καταναλωτές, που αναγνωρίζουν την υπεροχή των προϊόντων μας και πληρώνουν λίγο παραπάνω ώστε να τρώνε καλύτερα», λέει ο κ. Φωτιάδης. Και πράγματι, παρά τη δύσκολη οικονομική κατάσταση, τα «νούμερα» της εταιρείας κάθε άλλο παρά απαισιόδοξα είναι: τα τελευταία επτά χρόνια οι πωλήσεις αυξάνονται πάνω από 20% κάθε χρόνο. Σημαντικό ρόλο παίζουν οι εξαγωγές αλλά και η σειρά βιολογικών οσπρίων. Περίπου το 17% της παραγωγής κατευθύνεται στο εξωτερικό (ΗΠΑ, Κύπρος, Γερμανία, Μ. Βρετανία κ.α.). Τα βιολογικά όσπρια πρωτοκυκλοφόρησαν το 1998, χρονιά που εγκαινιάζεται και η νέα συσκευασία με το καρτελάκι, όπου δίνονται όλα τα στοιχεία για το προϊόν: όνομα και περιοχή παραγωγού, συμβουλές μαγειρέματος, για ποιο λόγο το προϊόν είναι νόστιμο ή λεπτόφλουδο ή βραστερό. «Το πιο πολύτιμο συστατικό της Αροσις είναι οι άνθρωποι, οι 127 αγροτικές οικογένειες που συνεργάζονται μαζί μας. Διαλέγουμε πρώτα ανθρώπους και μετά χωράφια. Πολλοί χειρώνακτες μικροκαλλιεργητές συμβάλλονται με μια τοπική εταιρεία, δίνοντας ένα προϊόν πολύ ανώτερης ποιότητας από εκείνο που προσφέρει ο Κινέζος ή ο Καναδός μεγαλοεπιχειρηματίας. Η ενίσχυση της τοπικής αγροτικής οικονομίας, η καλή σχέση με τους παραγωγούς και η ανάδειξη των τόπων παραγωγής είναι στις πρώτες προτεραιότητές μας. Αυτό που κάνουμε εμείς αποτελεί μέρος μιας ιδιαίτερης διατροφικής κουλτούρας, η οποία έχει αποκτήσει ένα μικρό μεν, αυξανόμενο δε, κοινό σε κάθε εθνική αγορά, που αθροιστικά, ωστόσο, είναι τεράστιο», λέει ο κ. Φωτιάδης. Σημασία έχει, όμως, ότι τα ίδια υποστηρίζουν και οι παραγωγοί που συνεργάζονται με την Αροσις. Οι καλές τιμές που δίνονται στον αγρότη, η υποστήριξη και η συλλογική αντιμετώπιση προβλημάτων είναι μερικοί από τους λόγους για τους οποίους η εταιρεία δέχεται πολλές νέες αιτήσεις από παραγωγούς για συνεργασία.
Πού τα βρίσκουμε: Σε μεγάλα σούπερ μάρκετ Σκλαβενίτης, MyMarket, Μασούτης, Θανόπουλος, σε παντοπωλεία σε όλη την Ελλάδα.
• ΠΓΕ ΑΠΟ ΛΙΓΟΥΣ
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η εταιρεία Αροσις, αλλά και οποιαδήποτε άλλη που επεξεργάζεται και συσκευάζει φασόλια σε δικές της εγκαταστάσεις, δεν μπορεί να αναγράφει το προϊόν ως ΠΓΕ (Προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ενδειξης) Φασόλια Γίγαντες-Ελέφαντες Καστοριάς. Η κρατική απόφαση έγκρισης του προϊόντος ως ΠΓΕ δεσμεύει τους καλλιεργητές ότι πρέπει να δίνουν τα προϊόντα τους στη Δημοτική Επιχείρηση Αγροτική Καστοριάς, ώστε μόνο από εκεί να βγαίνουν στην αγορά τα ΠΓΕ φασόλια. Η απόφαση αυτή ελήφθη κρίνοντας τις τότε συνθήκες και τις προοπτικές της δημοτικής επιχείρησης, όμως τα δεδομένα σήμερα έχουν αλλάξει δραματικά και θα έπρεπε να δοθεί η δυνατότητα αναγραφής του προϊόντος ως ΠΓΕ σε όποια εταιρεία πληροί τα ποιοτικά κριτήρια.
