ΟΙΝΟΣ

Η μεγαλύτερη ελληνική οινοποιία συνεχίζει το όραμα του ιδρυτή της, Ευάγγελου Τσάνταλη, και χαράσσει την πορεία της στο μέλλον, με το βλέμμα στις αγορές του εξωτερικού, όπου οι «επιδόσεις» της είναι πραγματικά εντυπωσιακές.

Ενενήντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη Μικρασιατική Καταστροφή, αλλά και τη μέρα που ο Γεώργιος Τσάνταλης μαζί με τη γυναίκα και τα πέντε παιδιά τους φόρτωσαν σ’ ένα κάρο, που το έσερνε ένα βόδι, τα λιγοστά τους υπάρχοντα και από το Σιδηροχώρι της Ανατολικής Θράκης, όπου ζούσαν, πήγαν στις Σέρρες. Πρόσφυγες και πάμφτωχοι, βρέθηκαν σε έναν ξένο τόπο, έχοντας αφήσει πίσω τους το σπίτι τους, αλλά και το αμπέλι που με τόση αγάπη καλλιεργούσαν - σύμφωνα με τους υπόλοιπους χωρικούς, ήταν το πιο περιποιημένο όλης της περιοχής και έβγαζε τα καλύτερα σταφύλια.

Η οικογένεια δυσκολεύτηκε πολύ να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες. Στην αρχή, όλοι δούλευαν ως εργάτες στα χωράφια. Όμως, ποτέ δεν σταμάτησαν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον και να κάνουν όνειρα. Και το 1938, με τις οικονομίες τους, άνοιξαν ένα μικρό οινοποιείο και διέθεσαν στην αγορά ούζο και κόκκινο κρασί. Η φήμη για την ποιότητά τους άρχισε να διαδίδεται από στόμα σε στόμα. Έμποροι από όλη την Ελλάδα έρχονταν στις Σέρρες για να τα προμηθευτούν. Ο «σπόρος» είχε φυτευτεί...

Από τα πέντε παιδιά του Γεωργίου Τσάνταλη, ο Ευάγγελος ήταν ο μικρότερος αλλά και ο πιο δραστήριος. Μεγαλώνοντας, αισθάνθηκε να ασφυκτιά στο περιβάλλον της πόλης, που φάνταζε μικρή για τα μεγάλα σχέδιά του. Είχε πίστη στις δυνατότητές του και πολλές φιλοδοξίες. Έφυγε, λοιπόν, για τη Θεσσαλονίκη κι εκεί, το 1945, αμέσως μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, άνοιξε ένα αποστακτήριο ούζου. Ήταν 32 ετών. Και στη δική του περίπτωση, η ξεχωριστή ποιότητα και η μοναδική γεύση του προϊόντος που παρήγε έφεραν πωλήσεις που ούτε ο ίδιος δεν φανταζόταν! Και τα 300 τετραγωνικά της επιχείρησής του σύντομα έγιναν 5.000.

Το κελάρι στο Μετόχι της Χρωμίτσας. To εκεί οινοποιείο είναι μικρό, πετρόχτιστο, εναρμονισμένο με τα υπόλοιπα κτίσματα του παλιού μοναστηριού.

Το 1948 μπήκαν ουσιαστικά οι βάσεις της εταιρείας όπως τη γνωρίζουμε σήμερα: δημιουργήθηκε το πρώτο οινοποιείο, της Νάουσας, το οποίο άρχισε να υποδέχεται τα ποιοτικά σταφύλια της περιοχής, για να αναδείξει τα χαρακτηριστικά του Ξινόμαυρου, της ποικιλίας που παραδοσιακά καλλιεργείται εκεί. Το 1971 η ατομική επιχείρηση του Ευάγγελου Τσάνταλη μετετράπη σε Ανώνυμη Εταιρεία με έδρα τον Αγιο Παύλο Χαλκιδικής. Σήμερα, η τρίτη γενιά κρατάει ζωντανό το όραμα του «πατριάρχη» της. Και συνεχίζει να δημιουργεί -στα πέντε πλέον υπερσύγχρονα οινοποιεία που διαθέτει- εκλεκτής ποιότητας κρασιά, ούζο και τσίπουρο με το ίδιο μεράκι και με την ίδια μυστική συνταγή...

Από τις πλαγιές του Αγίου Παύλου...
Το τεράστιο οινοποιείο του Αγίου Παύλου ξεπροβάλλει εντυπωσιακό, όταν πάρει κανείς το δρόμο για τις παραλίες της Χαλκιδικής. Σχεδιασμένο ώστε να μπορεί να παραλαμβάνει και να διαχειρίζεται μεγάλες ποσότητες πρώτης ύλης, έχει δυναμικότητα είκοσι εκατομμυρίων λίτρων. Είναι, δίχως αμφιβολία, η ναυαρχίδα του στόλου. Στην υπόγεια κάβα του φιλοξενούνται περισσότερα από 2.000 δρύινα βαρέλια σε ελεγχόμενες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας. Εδώ παλαιώνουν τα κρασιά των κτημάτων. Δίπλα στις πανύψηλες ανοξείδωτες δεξαμενές, ο επισκέπτης συναντά και τους παραδοσιακούς άμβυκες, όπου εδώ και δεκαετίες αποστάζεται το ούζο της οικογένειας Τσάνταλη, ενώ σε ένα υπερσύγχρονο αποστακτήριο -στο ίδιο, πάντα, κτιριακό συγκρότημα- παράγεται το ξεχωριστό «Αβατον Τσίπουρο» από επιλεγμένες ποικιλίες του Αγίου Ορους.

Οι τεράστιες ανοξείδωτες δεξαμενές στις εγκαταστάσεις του Αγίου Παύλου, που μπορούν να παραλαμβάνουν και να διαχειρίζονται πολύ μεγάλες ποσότητες πρώτης ύλης.

Πάνω σε μικρούς λόφους γύρω από το οινοποιείο -και μέχρι τη θάλασσα-, σε έκταση 200 στρεμμάτων, απλώνονται αμπέλια φυτεμένα με Ασύρτικο, Sauvignon Blanc, Ροδίτη, Cabernet Sauvignon και Ξινόμαυρο. Οι ήπιοι χειμώνες και τα μεγάλα, ζεστά καλοκαίρια με την υψηλή ηλιοφάνεια δημιουργούν συνθήκες ιδανικές για την παραγωγή εκλεκτών σταφυλιών. Το Ασύρτικο αποκτά εδώ ένα χαρακτηριστικό άρωμα εσπεριδοειδών, το Sauvignon Blanc μια ισορροπημένη οξύτητα, ο Ροδίτης πλούσιο αρωματικό χαρακτήρα και το Cabernet Sauvignon το χαρακτηριστικό άρωμα βατόμουρου. Όσο για το Ξινόμαυρο, χάρη στο ποτάσιο και το ασβέστιο που βρίσκονται στο υπέδαφος, δίνει κρασιά με βαθύ χρώμα, πλούσια σε τανίνες.

Ο αμπελώνας στο Μετόχι Χρωμίτσας του Αγίου Όρους καλλιεργείται σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας.

...στους αγιορείτικους αμπελώνες
Ήταν 1969. Ο Ευάγγελος Τσάνταλης έκανε πεζοπορία με τα αγαπημένα σκυλιά του στο Άγιον Όρος, όταν ξέσπασε μια δυνατή καταιγίδα. Αναζήτησε, λοιπόν, καταφύγιο στο Μετόχι της Χρωμίτσας του Μοναστηριού του Αγίου Παντελεήμονα, που βρισκόταν εκεί κοντά. Όταν η καταιγίδα κόπασε, βγήκε για μια βόλτα στην περιοχή. Μέσα στο πανέμορφο, παρθένο τοπίο διέκρινε μερικά εγκαταλελειμμένα κλήματα. Επιστρέφοντας στο μετόχι, ρώτησε γι’ αυτά τον πατέρα Δαβίδ κι εκείνος του εξήγησε ότι παλαιότερα η μονή διέθετε έναν αμπελώνα 500 στρεμμάτων· τον καλλιεργούσαν οι Ρώσοι μοναχοί, αλλά αναγκάστηκαν να τον εγκαταλείψουν κυρίως λόγω της προσβολής του από τη φυλλοξήρα.

Εκείνη τη μέρα, ο Ευάγγελος Τσάνταλης αποφάσισε να κάνει ό,τι περνούσε από το χέρι του ώστε αυτός ο ιστορικός αμπελώνας να αναστηθεί. Δεν ήταν εύκολο. Το οδικό δίκτυο στη Χαλκιδική ήταν τότε πολύ κακό. Στο Άγιον Όρος, σχεδόν ανύπαρκτο. Για ηλεκτρικό ρεύμα ούτε λόγος να γίνεται. Αλλά για εκείνον, το μόνο που είχε σημασία ήταν αν η περιοχή θα μπορούσε να δώσει σταφύλια για την παραγωγή κρασιού υψηλής ποιότητας. Και όταν οι ειδικοί επιστήμονες, των οποίων τη συμβουλή ζήτησε, τον διαβεβαίωσαν πως αυτό ήταν εφικτό, καμιά δυσκολία δεν μπορούσε πλέον να τον πτοήσει.

Ο Ευάγγελος Τσάνταλης στον τρύγο του 1976, με τον πατέρα Δαβίδ.

Από τα αμπέλια της Χρωμίτσας προέκυψε ο Αγιορείτικος, ο πρώτος Τοπικός Οίνος για τα ελληνικά δεδομένα. Με ημίξηρη γεύση και φρέσκα αρώματα, είχε μεγάλη επιτυχία και παραμένει μια από τις πιο δημοφιλείς ετικέτες της εταιρείας. Σήμερα, τα αμπέλια που ο Τσάνταλης φύτεψε τη δεκαετία του ’70 απλώνονται στις αγιορείτικες πλαγιές σχηματίζοντας γραφικές πεζούλες σε ύψος από 100 έως 250 μέτρα. Το έδαφος είναι αμμώδες. Έχει, δηλαδή, καλή στράγγιση και βοηθά τις ρίζες των κλημάτων να εισχωρήσουν βαθιά στο υπέδαφος που είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία - εγγύηση για πρώτη ύλη, από την οποία θα προκύψουν κρασιά με φρουτώδη αρώματα και πλούσια γεύση. Στο Μετόχι της Χρωμίτσας καλλιεργούνται Αθήρι, Ασύρτικο, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Ροδίτης, Λημνιό, Ξινόμαυρο, Cabernet Sauvignon, Grenache Rouge και Syrah.

Κορμίλιτσα, η σπάνια
Οι Ρώσοι μοναχοί αποκαλούσαν την περιοχή «Κορμίλιτσα», που σημαίνει «τροφός», επειδή ήταν πολύ εύφορη και από τα άφθονα προϊόντα που παράγονταν εκεί ζούσε η μονή. Στο ίδιο μετόχι πριν από τρεις και πλέον αιώνες είχε αναπτυχθεί και ένα φημισμένο θεραπευτήριο, το οποίο επισκέπτονταν ο τσάρος και οι πρίγκιπες της Ρωσίας, όταν είχαν προβλήματα υγείας. Η ομώνυμη συλλογή της οινοποιίας Τσάνταλη αποτελείται από τρεις οίνους βιολογικής καλλιέργειας περιορισμένης παραγωγής: δύο ερυθρούς (από Λημνιό και Cabernet Sauvignon) και έναν λευκό (από Ασύρτικο και Chardonnay). Η ερυθρή Kormilitsa Gold Collection διατίθεται σε λίγες χιλιάδες -συλλεκτικές και αριθμημένες- φιάλες, οινοποιείται στο αναπαλαιωμένο οινοποιείο στο Μετόχι Χρωμίτσας και είναι ο επίσημος οίνος του Κρεμλίνου της Μόσχας. Ταξιδεύει σε όλες τις αγορές του πλανήτη, είναι περιζήτητη στην Κίνα, η τιμή της φτάνει ακόμα και τα 600 ευρώ και για την απόκτησή της τηρείται λίστα αναμονής!

Στο υπερσύγχρονο αποστακτήριο του Αγίου Παύλου παράγεται το ξεχωριστό «Άβατον Τσίπουρο» από επιλεγμένες ποικιλίες του Αγίου Όρους.

Η ταυτότητα της Οινοποιίας Τσάνταλη
Αμπελώνες: 5.060 ιδιόκτητα στρέμματα (σε Άγιον Όρος, Νάουσα, Ραψάνη, Λιτόχωρο, Άγιο Παύλο Χαλκιδικής, Μαρώνεια Θράκης) και 5.700 στρέμματα συμβεβλημένων αμπελώνων (σε Αμύνταιο, Χαλκιδική, Αριδαία, Δαμάσι, Γρεβενά, Μεσημβρία).
Ετήσια παραγωγή: 12.340.000 λίτρα κρασί και 2.400.000 λίτρα αποστάγματος (ούζο και τσίπουρο).
Ετικέτες: 76
Αριθμός εργαζομένων: 336
Εξαγωγές: το 50% της παραγωγής/σε 55 χώρες
Πρόεδρος Δ.Σ.: Ιωάννα Τσάνταλη
Διευθύνων σύμβουλος: Αγγελος Δημητριάδης
Εμπορικός διευθυντής: Στέλιος Μαυρομάτης
Υπεύθυνος οινολόγος: Παναγιώτης Κυριακίδης
Υπεύθυνος αμπελουργικού: Γιώργος Σαλπιγγίδης

• Η εταιρεία διατηρεί οινοποιεία στον Άγιο Παύλο Χαλκιδικής, στο Μετόχι Χρωμίτσας Αγίου Όρους (Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονoς), στη Ραψάνη Ολύμπου, στη Μαρώνεια Θράκης και στη Νάουσα.
• Την τελευταία δεκαετία, η οινοποιία Τσάνταλη έχει πάρει περισσότερα από 180 βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς.
  Πληροφορίες στο www.tsantali.gr

Στην πρώτη φωτογραφία: Ο Άγγελος Δημητριάδης, Διευθύνων Σύμβουλος της Τσάνταλης Α.Ε. (δεύτερος από αριστερά) με τους Παναγιώτη Κυριακίδη, Ζωή Βάρα και Γιάννη Δημάκη - όλοι του οινολογικού τμήματος της εταιρείας.

Διαβάστε περισσότερα στο www.oinoxoos.net