Κείμενο: Νένα Δημητρίου
Για να είμαστε σίγουροι για την ποιότητα του ελαιολάδου που καταναλώνουμε, επιλέγουμε επώνυμα συσκευασμένα προϊόντα και διαβάζουμε προσεχτικά τις ετικέτες των φιαλών στο ράφι. Ολες οι πληροφορίες βρίσκονται εκεί:
- Η κατηγορία: «Εξαιρετικό παρθένο», «Παρθένο», «Ελαιόλαδο». H κατηγορία αυτή έχει σχέση με την οξύτητα του λαδιού: όσο χαμηλότερη, τόσο καλύτερο. Το εξαιρετικό παρθένο έχει οξύτητα χαμηλότερη από 0,8% και είναι η επιλογή μας για όλες τις χρήσεις, καθότι υψηλής διατροφικής αξίας.
- Η παραγωγή: Βιολογική, συμβατική ή ολοκληρωμένης διαχείρισης. Η τιμή του βιολογικού είναι υψηλότερη, αλλά δεν καταπίνουμε μαζί με το λάδι και φυτοφάρμακα.
- Η ποικιλία: Η ποικιλία του ελαιολάδου δεν παίζει ρόλο στην ποιότητά του.
- Ο τρόπος έκθλιψης: Σημαντική για τη διατήρηση των θρεπτικών συστατικών του είναι η έκθλιψη. Σε όσο πιο χαμηλή θερμοκρασία γίνεται, τόσο πιο ωφέλιμο το λάδι. Προτιμάμε, λοιπόν, το «ψυχρής έκθλιψης».
- Η ημερομηνία τυποποίησης: Στη συσκευασία αναγράφεται η ημερομηνία εμφιάλωσης. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες μπορούν να εμφιαλώσουν σήμερα περσινό λάδι. Οπως αναφέρει η κ. Εφη Χριστοπούλου, χημικός, εξετάζεται το ενδεχόμενο να αναγραφεί η ημερομηνία παραγωγής του λαδιού στη φιάλη, ώστε να προστατευτούν οι καταναλωτές.
- Αγουρέλαιο: Είναι το φρέσκο λάδι που παράγεται από άγουρες ελιές πρώιμης συγκομιδής. Εχει έντονο άρωμα, είναι δυνατό, πικρό, πιπεράτο. Τρώγεται ωμό.
Ποια είναι η κατάλληλη συσκευασία;
Το λάδι είναι εξαιρετικά ευαίσθητο στη θερμοκρασία και στο φως, γι’ αυτό προτιμάμε τις σκουρόχρωμες φιάλες ή τα δοχεία από λευκοσίδηρο, τα οποία έχουν εσωτερική επίστρωση από ειδικό φιλμ.
Τι άλλο να προσέξουμε πριν από την αγορά;
- Ο κ. Βασίλης Φραντζολάς, δοκιμαστής και σύμβουλος ελαιολάδου, τονίζει πως πρέπει να δοκιμάζουμε το λάδι: Βάζουμε λίγο σε ένα κουταλάκι και το αφήνουμε για λίγο στο στόμα πριν καταπιούμε. Θα πρέπει να έχει ζωντανό, φρέσκο άρωμα. Ελέγχουμε αν είναι ταγκό.
- Το χρώμα δεν είναι κριτήριο ποιότητας. Μπορεί, με καλή αποθήκευση, ένα παλιό ελαιόλαδο να έχει πράσινο χρώμα και αντίστοιχα ένα ολόφρεσκο να είναι κατακίτρινο (λόγω ποικιλίας). Τα αλλοιωμένα από το φως ελαιόλαδα έχουν ένα άτονο κίτρινο χρώμα.
- Αγοράζουμε την ποσότητα που υπολογίζουμε πως θα χρειαστούμε και δεν κάνουμε υπερβολές. Ο χρόνος αλλοιώνει την ποιότητα.
Πώς το συντηρουμε; Οι εχθροί του ελαιολάδου είναι οι εξής:
Το οξυγόνο: Ο αέρας το οξειδώνει. Καλό είναι, αν προμηθευτούμε μεγάλη συσκευασία (π.χ. πεντόλιτρο), να μοιράσουμε το λάδι σε φιάλες του ενός λίτρου, που θα γεμίσουμε μέχρι το χείλος.
Το φως και η θερμοκρασία: Η χλωροφύλλη, που δίνει το πράσινο χρώμα, είναι φωτοευαίσθητη. Γι’ αυτό προτιμάμε τα λάδια που έχουν αδιαφανείς ή σκουρόχρωμες συσκευασίες και τα φυλάσουμε σε σκοτεινό, δροσερό περιβάλλον. Η θερμοκρασία δεν πρέπει, ιδανικά, να ξεπερνά τους 16° C. Το καλοκαίρι μπορούμε να το αποθηκεύουμε σε μικρότερες φιάλες στο ψυγείο.
Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες την κ. Εφη Χριστοπούλου, χημικό, εμπειρογνώμονα της Ε.Ε. και του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου, τον κ. Βασίλη Φραντζολά, δοκιμαστή και σύμβουλο ελαιολάδου, και τον κ. Χάρη Τζωρτζόπουλο, ελαιοπαραγωγό.