H εικόνα της ελληνικής οικογένειας που συγκεντρώνεται το καλοκαίρι γύρω από το τραπέζι μπροστά από ένα μεγάλο καρπούζι ανήκει στο παρελθόν. Το ίδιο και τα μεγάλα καρπούζια. Η τάση ξεκίνησε από τη βόρεια Ευρώπη, όπου οι ολιγομελείς οικογένειες τα έβρισκαν δύσχρηστα. Το μίνι καρπούζι βρίσκεται παντού και είναι αρκετά ευπώλητο. Το ίδιο και οι φέτες αλλά και τα μισά καρπούζια, ακόμα και στα σούπερ μάρκετ. Επίσης, πολλοί παραγωγοί και στην Ελλάδα προμηθεύτηκαν σπόρους κίτρινου καρπουζιού. Δυναμικά έχει κάνει την εμφάνισή του και το πιο ευκολοφάγωτο καρπούζι χωρίς κουκούτσια (άσπερμο). Βρίσκουμε στην αγορά τις παρακάτω γενικές κατηγορίες: Τα κλασικά στρογγυλά, με ανοιχτόχρωμη ριγωτή φλούδα, ανήκουν στη πιο διαδεδομένη καλλιεργούμενη ποικιλία στην Ελλάδα (Crimson Sweet) και το βάρος τους κυμαίνεται από 10 έως 15 κιλά. Θεωρούνται ιδιαίτερα τραγανά.
Τα καρπούζια-«βαρέλες», με χαρακτηριστικό οβάλ σχήμα, που μπορούν να ξεπεράσουν τα 15 κιλά.
Τα μικρόκαρπα τύπου Sugar Baby, με σκούρο πράσινο χρώμα (σχεδόν μαύρο), λεπτή φλούδα και νόστιμο εσωτερικό, μεταξύ 4 και 6 κιλών.
Τα μίνι καρπούζια, από 1,5 έως 3 κιλά, θεωρούνται πιο γλυκά και τραγανά.
Τα κίτρινα καρπούζια. Προέκυψαν μέσω συνεχών διασταυρώσεων διάφορων ποικιλιών, με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να περιοριστεί το λυκοπένιο, το οποίο ευθύνεται για το κόκκινο χρώμα, και να αυξηθεί το β-καροτένιο που δίνει το κίτρινο χρώμα στον καρπό. Αντέχουν περισσότερο και κάποιοι βρίσκουν ότι έχουν μια «ελαφριά και εξωτική γλύκα». Εμείς στη δοκιμή τα βρήκαμε λιγότερο γλυκά και πιο κρουστά από τα κόκκινα, αλλά και σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει γενικός κανόνας: η γεύση εξαρτάται από το έδαφος, τη συγκεκριμένη ποικιλία, τον παραγωγό. Στην Αμερική, στην Ασία και σε άλλες περιοχές κυκλοφορούν εδώ και δεκαετίες, ενώ στην Ελλάδα είναι λιγότερο από 10 χρόνια που οι παραγωγοί δοκίμασαν ποικιλίες κίτρινου καρπουζιού.
Τα άσπερμα. Επίσης καλλιεργούνται στην Αμερική εδώ και πολλά χρόνια, και μάλιστα έχουν κυριαρχήσει: πλέον μόνο 2 στα 10 καρπούζια που πωλούνται στις ΗΠΑ έχουν κουκούτσια. Στην Ελλάδα οι πρώτες δοκιμές έγιναν το 1998 και αρκετοί παραγωγοί προτιμούν τα άσπερμα και δη τα μίνι καρπούζια. Ενα καρπούζι χωρίς κουκούτσια είναι ένα στείρο υβρίδιο το οποίο δημιουργείται με συγκεκριμένη μεθοδολογία, συνδυάζοντας αρσενικά και θηλυκά άνθη καρπουζιάς. Το αποτέλεσμα είναι ότι, όταν αυτό το καρπούζι ωριμάζει, είναι ανίκανο να παράγει σπόρους και γι’ αυτό πολλές φορές το άσπερμο καρπούζι αναφέρεται ως το «μουλάρι» των φρούτων.
Οι διαφορές λοιπόν στη γεύση και την ποιότητα του φρούτου δεν είναι τόσο ή μόνο θέμα ποικιλίας. Το έδαφος, η γνώση και η εμπειρία του παραγωγού, ακόμα και ο τρόπος μεταφοράς και συντήρησης, συμβάλλουν καθοριστικά στη γεύση του καρπουζιού.
*Ευχαριστούμε τους παραγωγούς Κώστα Κρεμμύδα, Γιάννη Παπαχρηστοδούλου, Θανάση Τζαβάρα και Δήμητρα Τσακίρη. Σχεδόν όλες οι ποικιλίες και τα διάφορα μεγέθη καλλιεργούνται και βιολογικά, και τα βρίσκουμε σε βιολογικές αγορές και παντοπωλεία. Καλό είναι να προτιμάμε τα βιολογικά, γιατί η καρπουζιά είναι ευαίσθητο φυτό που μπορεί να δεχτεί πολλές χημικές παρεμβάσεις στη συμβατική καλλιέργεια.
