Κείμενο: Μερόπη Παπαδοπούλου
Στιβαρά και σοβαρά, χωρίς εντυπωσιασμούς, τα κρασιά της Ηπείρου μοιάζουν με τη μουσική της.
Κάθε φορά που αναφέρομαι στην Ήπειρο, έρχονται στο μυαλό μου εκείνοι οι δωρικοί ρυθμοί της παραδοσιακής μουσικής, των αργόσυρτων τραγουδιών, με τη στιβαρή αρμονία και το σταθερό χορευτικό μέτρο είτε στα 5/4 είτε στα 9/8. Τα «τσακίσματα» και τα «τρέμουλα» του κλαρίνου, τα «γλιστρήματα» του βιολιού, η επισημότητα του ηπειρώτικου ύφους του ντεφιού. Ύστερα έρχονται οι γεύσεις από τις πίτες, τα ζυμωτά ψωμιά και τα αυστηρά τυριά. Και, τέλος, τα αρώματα από τα κρασιά της Ηπείρου. Που μοιάζουν με τη μουσική της! Διαθέτουν ρώμη και στιβαρότητα, πλούτο και αρμονία, γοητευτική σοβαρότητα, χωρίς επιπόλαιους εντυπωσιασμούς.
Με ιστορία και μέλλον
Όταν μιλάμε για ηπειρώτικα κρασιά, αναφερόμαστε φυσικά στα αμπελοτόπια του Μετσόβου και της Ζίτσας. Ο πιο ορεινός αμπελώνας της Ελλάδας στο Μέτσοβο εντυπωσιάζει με τις επικλινείς φυτεύσεις, που την άνοιξη και το καλοκαίρι δημιουργούν ζωγραφικούς πίνακες σκαρφαλωμένους στις απότομες βουνοπλαγιές. Εδώ ο Ευάγγελος Αβέρωφ φύτεψε πρώτη φορά στην Ελλάδα κλήματα Cabernet Sauvignon, «τους Γάλλους ευγενείς» όπως τους ονόμαζε.
Πιο κεντρικά και προς τα δυτικά βρίσκεται το οροπέδιο της Ζίτσας, το «βασίλειο» της Ντεμπίνας, της φινετσάτης λευκής ποικιλίας που διακρίνεται τόσο για τους ήσυχους όσο και για τους αφρώδεις οίνους που παράγει.
Στη Ζίτσα έχουμε κρασιά ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) μόνο λευκά, ήσυχα και αφρώδη αποκλειστικά από 100% Ντεμπίνα. Αντίστοιχα στο Μέτσοβο παράγονται οίνοι ΠΓΕ (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη) κόκκινοι και λευκοί, από Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc, Gewurztraminer, Ντεμπίνα και Βλάχικο.
Τα οινοποιεία
Μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού οι επίσημες οινοποιητικές μονάδες της Ηπείρου.
Στη Ζίτσα, ο πρωτοπόρος οινολόγος Λευτέρης Γκλίναβός, μετά από σπουδές στο Μπορντό, ίδρυσε το 1978 το οινοποιείο του αξιοποιώντας το terroir και τις δυνατότητες της λευκής γηγενούς (με ιστορία από τον 16ο αιώνα) Ντεμπίνας αλλά και των ερυθρών Βλάχικο και Μπεκάρι. Σήμερα, συνεπικουρούμενος από τον δραστήριο γιο του Θωμά, παράγει μια σειρά εκλεκτών κρασιών. Στέκομαι ιδιαίτερα στα εξαιρετικά αποτελέσματα στα αφρώδη και ημιαφρώδη κρασιά τους, αλλά και στην προσπάθεια να μείνουν ζωντανές οι μνήμες της παράδοσης με ετικέτες όπως η Κυρά Φροσύνη και το Παλιοκαιρίσιο.
Στην ίδια περιοχή, η Zoinos Winery, αποδεσμευμένη πια από τον ΕΑΣ Ιωαννίνων, διανύει επιτυχή πορεία.
Στο Μέτσοβο τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα. Η ιστορία ξεκινάει τη δεκαετία του 1950, όταν ο Αβέρωφ φέρνει κλήματα Cabernet από τη Γαλλία, τα φυτεύει και οινοποιεί το πρώτο κρασί στο «Κατώγι» του σπιτιού του. «Κλήματα από τη Γαλλία σε χώμα ελληνικό ορεινό...» έγραφε η ετικέτα του πρώτου εκείνου κρασιού, που ήταν η απαρχή για μια επιτυχημένη οινική πορεία που βρίσκεται τώρα στα χέρια της τρίτης γενιάς, του Αλέξανδρου Ιωάννου, γιου της συγγραφέως Τατιάνας Αβέρωφ και εγγονού του Ευάγγελου. Μοναδικοί αμπελώνες, εξαιρετικής ποιότητας σταφύλια, που πρέπει να προστατεύονται με προσοχή από τον «συνεταίρο», όπως χαρακτηρίζουν γελώντας την αρκούδα της Πίνδου, που τρελαίνεται τόσο για τα Traminer όσο και για τα Pinot Noir. Τα κρασιά στο Κατώγι Αβέρωφ ανανεώνονται, βελτιώνονται συνεχώς, προσπαθώντας πάντα να ικανοποιούν τις σύγχρονες απαιτήσεις, χωρίς να προδίδουν τα ποιοτικά στάνταρ.
Lefteris GLINAVOS Brut
Οι Γκλίναβοι δεν κάνουν εκπτώσεις στις διαδικασίες: παράγεται με την παραδοσιακή μέθοδο Καμπανίας, δηλαδή με δεύτερη ζύμωση στη φιάλη, κατά την οποία το κρασί παραμένει με τις οινολάσπες περίπου 18 μήνες. Έτσι ερμηνεύονται τα πλούσια αρώματα ψημένου ψωμιού και μαγιάς, τα λεπτά μπαχαρικά και οι ξηροί καρποί, συμπληρωμένοι από μοσχοβολιστά εσπεριδοειδή και φρούτα. Το τέλειο απεριτίφ αλλά και συνοδός ωμών θαλασσινών σε ταρτάρ, σασίμι, σούσι.
Primus Zitsa
Από Ντεμπίνα, φυσικά! Αρωματικό όσο πρέπει, με φρεσκάδα μήλων και αχλαδιών, λευκόσαρκων ροδάκινων και λεμονανθών, φινετσάτη, νευρική γεύση με την καλή οξύτητα, το κάνει ιδανικό σύντροφο για «λευκά» πιάτα με λαχανικά, ψαρικά, θαλασσινά, πουλερικά και, φυσικά, για πολύπλοκες σαλάτες με λευκά μαλακά τυριά. Παλιοκαιρίσιο Ένα orange wine από Ντεμπίνα και Βλάχικο, που έρχεται κατευθείαν από το παρελθόν και τις πρώτες ζιτσαίικες οινοποιήσεις. Παράξενο και πολύπλοκο. Με αυγοτάραχο, καπνιστό χέλι, τηγανητά βατραχοπόδαρα, ηπειρώτικες πίτες, δυνατά τυριά… ή σκέτο!
Aurelia
Εδώ η Ντεμπίνα «κοκκινίζει» με την παρουσία λίγου Ξινόμαυρου σε ένα ζωηρό αφρώδες κρασί με αρώματα κόκκινων φρούτων και εσπεριδοειδών. Εξαιρετικό απεριτίφ, το τέλειο κρασί για τον μπουφέ του πάρτι! Κατώγι Αβέρωφ ερυθρό Το πρώτο premium ελληνικό κρασί που κυκλοφόρησε το 1963 κρατάει πάντα τον χαρακτήρα του με το ανανεωμένο χαρμάνι όπου, εκτός από τις κλασικές ποικιλίες Cabernet Sauvignon Αγιωργίτικο, συμμετέχει και λίγο Μerlot. Έντιμο και συνεπές, ακολουθεί τις καθημερινές –και όχι μόνο– γαστρονομικές μας ορέξεις, με ιδιαίτερη αδυναμία σε κρέας με ζυμαρικά και κόκκινες σάλτσες.
Traminer
Σαγηνευτικά αρωματικό, βοτανικό και γήινο με θαυμάσια οξύτητα. Υπέροχος συνδυασμός με αυγολέμονα, ωμά όστρακα, αλλά και ψητές γαριδοκαραβίδες. Τρελαίνεται για σάλτσες με βασιλικό, δυόσμο, μαντζουράνα, δεντρολίβανο κ.λπ. Και απεριτίφ!
Rossiu di munte Βλάχικο
Η γηγενής ποικιλία θα σας εντυπωσιάσει με τον πιπεράτο χαρακτήρα της, ο οποίος θα «ανεβάσει» πιάτα με ελαφριά κρέατα που κοιτάζουν κλεφτά την Ανατολή. Δοκιμάστε το με ένα κερκυραϊκό μπουρδέτο, αλλά και με ένα σούπερ πλατό αλλαντικών και δυνατών τυριών.
Διαβάστε περισσότερα στο www.oinoxoos.net