Κείμενο: Εύη Βουτσινά
Φωτογραφία: Κλαίρη Μουσταφέλλου
Οι Ιταλοί περιφρούρησαν με τρόπο υποδειγματικό την γαστρονομική τους παράδοση. Εμείς;
Μου διηγήθηκε πρόσφατα μια εκλεπτυσμένη κυρία ότι επρόκειτο να φιλοξενήσει στο σπίτι της επίσημους ξένους και δυσκολευόταν να ετοιμάσει το μενού. Ήθελε πολύ να τους ευχαριστήσει αλλά όσα κι αν σχεδίαζε, λίγα της φαίνονταν και τελικά πήρε την τολμηρή απόφαση να μαγειρέψει γίγαντες στο φούρνο με χόρτα. Για συνοδευτικά προσέφερε ρέγκα, εκλεκτές ελιές, ταραμοσαλάτα και σκορδαλιά με καρύδια και για επιδόρπιο ένα ζεστό γαλακτομπούρεκο. Ο πρώτος που εξεπλάγη από το μενού ήταν ο σύζυγός της ο οποίος το θεωρήσε υπερβολικά ταπεινό και διατύπωσε ισχυρές επιφυλάξεις. Το αποτέλεσμα δικαίωσε την τολμητία η οποία είναι και εξαιρετική μαγείρισσα. Οι καλεσμένοι ενθουσιάστηκαν και είπαν ότι παρόλο που έχουν επισκεφθεί την Ελλάδα πολλές φορές και έχουν φάει σε πολλά εστιατόρια -όχι μόνο της Αθήνας- δεν είχαν γευτεί τέτοιες νοστιμιές. Ιδιαίτερα εντυπωσιάστηκαν από τον συνδυασμό των άγριων χόρτων με τα φασόλια.
Καταλήγοντας η κυρία μου εκμυστηρεύθηκε ότι η ιδέα αυτού του μενού οφείλεται σ’ ένα πρόσφατο ταξίδι που έκανε στη Βόρεια Ιταλία. Πράγματι, οι εκ Δυσμών γείτονές μας έχουν διαχειριστεί τη γαστρονομική τους κληρονομιά με υποδειγματικό τρόπο. Από τη μια ως την άλλη άκρη της Ιταλίας μπορεί κανείς να απολαύσει εξαιρετικά γεύματα μαγειρεμένα με τοπικά προϊόντα από καλούς τεχνίτες της μαγειρικής. Δεν είναι ίδια παντού, ίσια ίσια. Κάθε χωριό ή χωριουδάκι έχει ανακαινίσει ένα (τουλάχιστον) παλιό κτίριο, όχι υποχρεωτικά μέγαρο, όπου στεγάζεται καλόγουστο εστιατόριο που σερβίρει με περηφάνεια τις ντόπιες σπεσιαλιτέ. Παρόλο που έχουν συνήθως πλούσια και οργανωμένη κάβα, προτείνουν το τοπικό κρασί, οινοποιημένο και εμφιαλωμένο με όλους τους σύγχρονους κανόνες. Χωρίς φορτικότητα και χωρίς ίχνος δουλοπρέπειας -σπάνια σε άλλη γλώσσα πλην της Ιταλικής, δυστυχώς- εξηγούν, αν τους το ζητήσετε, ό,τι έχει σχέση με τις ποικιλίες και την αμπελοκαλλιέργεια της περιοχής τους. Το ίδιο θα κάνουν και για τα προϊόντα που χρησιμοποιούν και που είναι, επαναλαμβάνω, ντόπια. Ο λογαριασμός δε, εκτυφλωτικά λογικός!
Το φαγητό σ’ αυτά τα εστιατόρια θα σας μείνει αξέχαστο και, αν επισκεφθείτε 5-6 διαφορετικά θα είναι το ίδιο αξέχαστο σε όλα. Είναι σίγουρο ότι θα φύγετε από την περιοχή φορτωμένοι κρασιά και υπέροχα μεταποιημένα ντόπιας παραγωγής προϊόντα. Θα αφήσετε το πολύτιμο χρήμα σας με μεγάλη χαρά.
Σημειώνω ότι αν έχετε την τύχη να γευματίσετε στο σπίτι μιας προκομένης mama ή nonna, το φαγητό θα μοιάζει πολύ με αυτό που φάγατε στο εστιατόριο.
Ακόμα κι εκείνα τα μικρά και ταπεινά φαγάκια της ανάγκης, εκτιμώντας ότι στην κακοταϊσμένη εποχή μας έχουν ιδιαίτερη αξία, τα ανέδειξαν, καθιερώνοντάς τα ως cucina povera ήγουν φτωχομαγειρέματα, δίνοντας καλές ιδέες στα θύματα της σύγχρονης διατροφικής αμηχανίας.
Αυτό που διακρίνει τους Ιταλούς, εκτός από το γούστο, είναι η περηφάνεια γι’ αυτό το κομμάτι της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Αξιος ο μισθός τους!
