Ροδίτικα πουγκιά λένε οι ντόπιοι τις χορτόπιτες που ψήνονται στο κλιβάνι, ένα Αρχαγγελίτικο σκεύος σαν πήλινο τηγάνι, δυσεύρετο στις μέρες μας. Τις φτιάχνουν τον χειμώνα που βγαίνουν τα αγριόχορτα. Το κλιβάνι πλάθεται από κοκκινόχωμα, νερό, αλάτι και έχει συνήθως τετράγωνο σχήμα. Το έβαζαν επάνω στην τσιμνιά (κάρβουνα) να κάψει και πάνω σε αυτό έψηναν τα πουγκιά. Στα πρόσφατα χρόνια χρησιμοποιούσαν χοντρό πλακάκι που μοιάζει με μωσαϊκό. Σύμφωνα με τον παραδοσιακό τρόπο τα πουγκιά σερβίρονται μαζί με τον ζωμό από την γέμιση ο οποίος περιχύνεται επάνω από την πίτα μόλις φτάσει στο τραπέζι. Το χτίσιμο της πίτας σταδιακά και το ψήσιμο από μέσα προς τα έξω καθώς αλλεπάλληλα φύλλα και γέμιση προστίθενται στην αρχική πίτα ενώ αυτή ψήνεται εξωτερικά, είναι μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή που έκαναν οι δύο Ροδίτες μάγειρες. Αν και μπελαλίδικο φαγητό, στις τεχνικές του λεπτομέρειες δεν είναι και τόσο δύσκολο, αφού η προετοιμασία του αφορά όπως και όλες οι πίτες, μια γέμιση και ένα φύλλο. Μας την ετοίμασαν ο φέρελπις σεφ 4ης γενιάς, Σταμάτης Μισομικές, Executive Chef στο βέλγικο εστιατόριο Pastorale, και ο Γιώργος Τρουμούχης, ο Head Chef του ξενοδοχείου Elysium Resort & Spa και του εστιατορίου Noble, θείος του Σταμάτη και σημαντικός ερευνητής της Ροδίτικης γαστρονομίας – το βιβλίο του «Μακριά Μυρωδιά» είναι ένα σπουδαίο πόνημα για την μαγειρική κληρονομιά της Ρόδου.
«Αρμιά λένε στη Βόρεια Ελλάδα το παστό λάχανο (ένα πιο ξινό και πιο τραγανό σαουερκράουτ), που αποτελούσε σε αυτά τα κρύα μέρη το μόνο χειμωνιάτικο σαλατικό/λαχανικό. Λένε ότι με τη συντήρηση αυτή διατηρεί τη διατροφική αξία του. Το εορταστικό χριστουγεννιάτικο γεύμα στη Ροδόπη ήταν το χοιρινό μαγειρεμένο με αρμιά, κάτι που μόνο ακουστά το είχαμε στο σπίτι μας όταν μεγάλωνα. Η παράδοση αυτή δεν επέζησε στην οικογένεια, όπου τουλάχιστον εμείς τα παιδιά θεωρούσαμε κύρια γαστρονομική παράδοση της “πατρίδας” τα γλυκά όπως η ντομπουστόρτε (Dobos Torte, του περίφημου Ούγγρου chef pâtissier Dobos) από το βιεννέζικο ζαχαροπλαστείο που είχε ανοίξει ένας “πατριώτης” στην Αθήνα. »Αυθεντική συνταγή για το γιορταστικό χοιρινό δεν βρήκα, απλώς μερικές αναφορές και περιγραφές. Αυτό όχι μόνο δεν με πτόησε, αλλά μου έδωσε και την άδεια και την ευλογία να αυτοσχεδιάσω, που είναι το μέρος της μαγειρικής που με ευχαριστεί περισσότερο. Έτσι η συνταγή που ακολουθεί είναι αυτή που ανέπτυξα μόνη μου σιγά σιγά κι έχει αγαπηθεί στην οικογένεια ως παραδοσιακή “της πατρίδας”. Το γνήσιο φαγητό είναι (όπως πολλά βορειοελλαδίτικα) αρκετά καυτερό, αλλά είναι εξίσου νόστιμο με γλυκό πιπέρι ή πάπρικα». Καλή Δοξιάδη