Κείμενο: Εύωχος
Το ένα από τα μαγαζιά στο πέρασμα της Κάζας μένει πάντα ανοιχτό. Εκεί οι κληρονόμοι Γκιόκα συνεχίζουν τη λαμπρή παράδοση. Κυριαρχεί η σούβλα. Αρνί, κοκορέτσι, παϊδάκια και άλλες μπριζόλες, και προβατίνα παρακαλώ.
Το 1944, όταν τελείωσε η γερμανική Κατοχή, οι αδελφοί Γκιόκα από τις Ερυθρές –Κριεκούκι λεγόταν τότε– άνοιξαν ένα μαγαζί που κατέστη έκτοτε θρυλικό.
Το μαγαζί ήταν ψητοπωλείο με ονομαστό αρνί της σούβλας και είναι ακόμα και σήμερα. Τότε ήταν οι τρεις αδελφοί, ο ψηλός φαλακρός και αεικίνητος Θανάσης, ο Παναγιώτης και ο Τέλης. Το ονομαστό ψητοπωλείο χτίστηκε στην ανηφόρα του στενού της Κάζας με το τρεχούμενο νερό, επάνω αριστερά στην επαρχιακή οδό Αθηνών-Θηβών. Δρόμος μεγάλης κίνησης μέχρι το 1963, οπότε κατασκευάστηκε η Αθηνών-Λαμίας, μια και τότε όλα τα οχήματα, βαρέα και ελαφρά, με κατεύθυνση τη Βόρεια Ελλάδα περνούσαν από εκεί. Εκεί σταματούσαν αγκομαχώντας τα φορτηγά, αλλά και οι Αθηναίοι εκδρομείς με τις κούρσες, τις Ντοτζ, τις Σεβρολέ, τις Φορντ, τις Κάντιλακ. Υπήρχε ένα μικρό βενζινάδικο και ένα κατάστημα με ντόπια γαλακτοκομικά προϊόντα. Αλλά όλοι σταματούσαν γιατί το αρνί της σούβλας εκεί ήταν από τα καλύτερα. Όπως εξαιρετικό ήταν αυτό που σερβίριζαν –και σερβίρουν ακόμη– τα οβελιστήρια των παρόδων της πλατείας Λαού στη Λαμία ή ο θρυλικός «Αδάμος» στη Λάρισα, που βρίσκεται εκεί από το 1936 και όπου πήγε ο Ωνάσης την Κάλλας να φάνε αρνί της σούβλας.
Σήμερα το αρνί της σούβλας έχει γίνει όλο και πιο σπάνιο, καθώς κυριαρχούν τα άθλια γυράδικα. Μένω με την ανάμνηση των ψητοπωλείων της οδού Δώρου γύρω από την Ομόνοια της δεκαετίας του ’50. Εκεί, κοντά στο εμβληματικό πολυκατάστημα «Μινιόν», η «Ελλάς», η «Πίνδος», ο «Ταΰγετος», αλλά και προς την Τρίπολη, που το πέρασμα ήταν πάντα από τα ψητά του Σολωμού Κορινθίας.
Η παλαιά εθνική Αθηνών-Θηβών κάποτε έχασε την αίγλη της. Το ένα από τα μαγαζιά στο πέρασμα της Κάζας με το αρχαίο κάστρο από πάνω, που φύλασσε την Αθηναϊκή Δημοκρατία, μένει εκεί πάντα ανοιχτό, ζωντανό και δραστήριο. Ακόμη σταματούν τα αυτοκίνητα με προσοχή, καθώς πολλοί κατεβαίνουν σπιντάτοι. Εκεί οι κληρονόμοι Γκιόκα συνεχίζουν τη λαμπρή παράδοση. Κυριαρχεί η σούβλα. Αρνί, κοκορέτσι, παϊδάκια και άλλες μπριζόλες, και προβατίνα παρακαλώ. Και όλα τα γνωστά σαλατικά, με τη μουστάρδα πάντα σε αφθονία, όπως την εποχή του Θανάση Γκιόκα, που την είχε σε δοχεία των 10 οκάδων τότε. Το σημαντικότερο: το ψητοπωλείο της Κάζας διαθέτει, εκτός από μπίρες, και δικά του κρασιά, από τους δικούς του αμπελώνες του Κιθαιρώνα.
Γι’ αυτό, για αρνί σούβλας στην Κάζα, μόλις 25 χιλιόμετρα από την Ελευσίνα, μέσα από μια πευκόφυτη διαδρομή.
